در اینباره با دکتر احمد میدری عضو هیأت علمی دانشگاه گفتوگو کردیم.
- کدام آموزه در تاریخ اقتصادی نظام جمهوری اسلامی را بهترین ابزار برای اقتصاد مقاومتی میدانید؟
ما اقتصاد مقاومتی را در زمان جنگ هم تجربه کردهایم و اتفاقا در آن زمان نتایج نسبتا خوبی از آن نصیب کشور شد. اگر اقتصاد مقاومتی در زمان جنگ موفقیتهایی به دست آورد بهخاطر روحیه ایثارگری بود که در زمان جنگ وجود داشت. این روحیه بهشدت فساد را در آن زمان کاهش داده بود و فساد پاشنه آشیل اقتصاد مقاومتی است چون در این شرایط کمبود وجود دارد و قرار است اشخاص یا نهادها جای بازار بنشینند که بهشدت بستر فساد مهیاست. مانند شیری پرچرب که در هوای آزاد نگهداری میشود.
کسانی که جای بازار تصمیم میگیرند میتوانند سوءاستفاده زیادی کنند. این شرایط را با وضعیت فعلی کشور تطابق میدهیم. در حال حاضر بهخاطر کمبود ارز قرار است آن را به فعالیتهای مختلف تخصیص دهند. هر چقدر بخشنامهها و آییننامهها خوب نوشته شود افراد یا کمیته تصمیمگیرنده درباره اینکه این ارز به کدام بخش و برای چه کالاهایی تخصیص یابد، بهشدت در معرض فساد هستند. بنابراین حالا که لازم است اقتصاد مقاومتی اجرا شود باید مروری دوباره بر مقوله مهار فساد صورت گیرد. برخورد با مفسدان، یک بخش از این کار است و شفافسازی، یک بخش دیگر؛ مثلا فهرست صنایعی که از ارز دولتی استفاده میکنند منتشر شود.
- آیا با نظام فعلی یارانهها فکر میکنید امکان پیشبرد اقتصاد به سمت اهداف تعیین شده وجود دارد؟
اگر وضعیت به همین شکل ادامه یابد باید در سیستم یارانهای کشور تجدید نظر شود. پیشنهاد بنده این است که الگویی از سیستم کوپنی که در گذشته اجرا میشد در دستور کار دولت قرار گیرد. به این ترتیب برای تأمین نیازهای مردم باید کالاهای اساسی از طریق سیستم کوپنی توزیع شود. اقتصاد بازار در این شرایط قابل حاکم شدن نیست. البته در کنار این سیستم، بخشی از بازار هم باید آزاد و بدون برخورد تعزیراتی باشد. اگر همه کالاها در بازار و با قیمت آزاد عرضه شود خیلی گران میشود. نباید مردم را با افزایش قیمتها به حال خود رها کرد.
همه کشورها در شرایط اضطراری نظام جیره بندی را انتخاب میکنند. مردم در این شرایط سخت باید مطمئن باشند از تأمین نان و خوراک عاجز نخواهند بود. درست است که سیستم کوپنی مشکلاتی دارد اما وضعیت کشور ایجاب میکند این سیستم برقرار شود.
- در قالب اقتصاد مقاومتی چه امکانی برای پیشرفت کشور میبینید؟
این برنامه باید برای یک زمان بلندمدت در دستور کار قرار گیرد تا بتوان انتظار توسعه یافتگی داشت. نمیتوان امروز دم از اقتصاد مقاومتی زد و فردا که تحریمهای نفتی برداشته شد، مجددا درآمدهای نفتی را به رگهای اقتصاد کشور تزریق کرد. این اقدام یک دوگانگی در سیاستهای اقتصادی ایجاد کرده و فرایند باثبات و رو به صعودی را برای اقتصاد کشور رقم نخواهد زد. ثبات رویه بلندمدت یک نکته بسیار مهم است.
همچنین در این برنامه باید توجه بیشتری به تولیدات داخلی شود. اصلا به صلاح کشور نیست که چین هماکنون به بزرگترین شریک تجاری ایران تبدیل شود. اگر میخواهیم رونق اقتصادی داشته باشیم باید ضمن تقویت و حمایت از تولیدات داخلی، سهم چین را در بازار کشور بهشدت کاهش دهیم.